23
การส่งเสริมการสื่อสารแบบไม่ใช้คำพูดในลูกวัย 6-12 เดือน
บทนำ
ในช่วงวัย 6-12 เดือน ลูกน้อยยังไม่สามารถพูดคำเต็ม ๆ ได้ แต่พวกเขาสื่อสารด้วยวิธีที่หลากหลาย เช่น การส่งเสียง การใช้มือและท่าทาง หรือการแสดงอารมณ์ การสนับสนุนให้ลูกใช้การสื่อสารแบบไม่ใช้คำพูดช่วยส่งเสริมพัฒนาการด้านภาษาและความเข้าใจ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของการสื่อสารในอนาคต
เนื้อหา
1. รูปแบบการสื่อสารแบบไม่ใช้คำพูดในวัยนี้
- การใช้เสียง: ลูกเปล่งเสียงเช่น “บา บา” หรือ “ดา ดา” เพื่อดึงดูดความสนใจ
- การใช้ท่าทาง: เช่น การชี้ การยกแขนเพื่อขอให้อุ้ม หรือการโบกมือ
- การแสดงอารมณ์: ยิ้ม หัวเราะ หรือร้องไห้เพื่อแสดงความรู้สึก
- การใช้สายตา: มองตามสิ่งที่สนใจหรือสบตาเพื่อสื่อความต้องการ
2. วิธีส่งเสริมการสื่อสารแบบไม่ใช้คำพูด
- ตอบสนองต่อการสื่อสารของลูก:
- หากลูกยกแขนขอให้อุ้ม ให้ตอบสนองทันทีและพูดเสริม เช่น “ลูกอยากให้แม่อุ้มใช่ไหม?”
- สังเกตท่าทางและเสียงของลูกเพื่อเข้าใจความต้องการ
- ใช้ภาษาท่าทางร่วมกับการพูด:
- ชี้สิ่งของขณะพูด เช่น “นี่คือบอล” พร้อมชี้ไปที่ลูกบอล
- โบกมือหรือยิ้มขณะกล่าวคำว่า “สวัสดี”
- เล่นเกมที่ใช้การสื่อสาร:
- เล่นเกมจ๊ะเอ๋ เพื่อสอนการคาดเดาและการตอบสนอง
- ใช้ตุ๊กตาหรือของเล่นเพื่อเลียนแบบเสียงและท่าทาง เช่น การทำเสียงสัตว์
- อ่านหนังสือภาพ:
- ใช้หนังสือที่มีภาพสัตว์ คน หรือสิ่งของ และชี้ไปที่ภาพพร้อมอธิบาย
- กระตุ้นให้ลูกแสดงท่าทางหรือชี้ตามที่คุณถาม เช่น “ไหนแมว?”
- แสดงความชัดเจนในการสื่อสารของคุณ:
- ใช้คำพูดที่สั้นและชัดเจน เช่น “ดื่มน้ำ” พร้อมทำท่าดื่มน้ำ
- สบตาและยิ้มเมื่อต้องการสร้างความเชื่อมโยง
3. กิจกรรมที่ช่วยพัฒนาการสื่อสารแบบไม่ใช้คำพูด
- การเล่นเลียนแบบ: ทำเสียงหรือท่าทางแล้วให้ลูกเลียนแบบ เช่น การปรบมือ การทำเสียง “ปิ๊บ ปิ๊บ”
- การชี้สิ่งของ: ให้ลูกชี้ไปที่ของเล่นหรืออาหารที่ต้องการ
- การใช้เพลงและจังหวะ: ร้องเพลงพร้อมทำท่าประกอบ เช่น เพลง “จับปูดำ” หรือ “ช้าง ช้าง ช้าง”
4. สิ่งที่พ่อแม่ควรทำเพื่อสนับสนุน
- แสดงความสนใจ: สบตาและแสดงความสนใจเมื่อสื่อสารกับลูก
- ให้กำลังใจ: ชมเชยเมื่อลูกพยายามสื่อสาร เช่น “เก่งมากที่ลูกชี้ไปที่ลูกบอล”
- ใช้เวลาร่วมกัน: ใช้เวลาพูดคุยและเล่นกับลูกเพื่อสร้างสายสัมพันธ์และกระตุ้นการสื่อสาร
5. สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง
- อย่าละเลยการสื่อสารของลูก: การไม่ตอบสนองอาจทำให้ลูกสับสนและไม่มั่นใจ
- อย่าใช้คำพูดซับซ้อนเกินไป: ควรใช้คำพูดง่าย ๆ ที่เหมาะสมกับวัยของลูก
- อย่ากดดันลูก: หากลูกยังไม่ตอบสนอง ควรอดทนและให้เวลา
6. ประโยชน์ของการพัฒนาการสื่อสารแบบไม่ใช้คำพูด
- ส่งเสริมความเข้าใจภาษา: ลูกเรียนรู้การเชื่อมโยงคำกับการกระทำหรือวัตถุ
- เสริมสร้างความสัมพันธ์: การสื่อสารช่วยสร้างความใกล้ชิดระหว่างพ่อแม่และลูก
- พัฒนาทักษะการพูดในอนาคต: การใช้ท่าทางและเสียงเป็นขั้นตอนแรกในการเรียนรู้ภาษา
7. เมื่อควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
- หากลูกไม่พยายามสื่อสารด้วยเสียงหรือท่าทางเมื่ออายุครบ 9 เดือน
- หากลูกไม่ตอบสนองต่อการสื่อสารหรือแสดงความสนใจต่อคนรอบข้าง
- หากลูกมีพฤติกรรมที่แสดงถึงปัญหาด้านพัฒนาการ เช่น ไม่สบตาหรือไม่แสดงความต้องการ
สรุป
การสื่อสารแบบไม่ใช้คำพูดเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับพัฒนาการด้านภาษาและการเข้าสังคมในวัย 6-12 เดือน พ่อแม่สามารถส่งเสริมลูกผ่านการพูดคุย การใช้ภาษาท่าทาง และการเล่น หากพบปัญหาในการสื่อสาร ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อคำแนะนำเพิ่มเติม