27
การจัดการพฤติกรรมก้าวร้าวในเด็กวัย 6-12 เดือน
บทนำ
ในวัย 6-12 เดือน ทารกเริ่มแสดงพฤติกรรมบางอย่างที่อาจดูเหมือน “ก้าวร้าว” เช่น การตี ดึงผม หรือกัด ซึ่งมักเป็นการสื่อสารความต้องการหรืออารมณ์ของลูกมากกว่าความตั้งใจที่จะทำร้ายใคร พฤติกรรมเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของการสำรวจและเรียนรู้เกี่ยวกับความสัมพันธ์กับผู้อื่น การจัดการพฤติกรรมเหล่านี้ด้วยความเข้าใจและความอดทนช่วยให้ลูกเรียนรู้วิธีสื่อสารและจัดการอารมณ์ได้ดีขึ้น
เนื้อหา
1. สาเหตุของพฤติกรรมก้าวร้าวในวัยนี้
- การสื่อสารไม่สมบูรณ์: ลูกยังไม่สามารถใช้คำพูดเพื่อแสดงความต้องการหรือความไม่พอใจ
- การสำรวจ: ลูกอาจใช้การกัดหรือการตีเพื่อสำรวจผลกระทบที่มีต่อสิ่งรอบตัว
- อารมณ์หงุดหงิด: เช่น ความหิว ความเหนื่อย หรือความไม่สบายตัวจากการงอกของฟัน
- การเลียนแบบ: ลูกอาจเลียนแบบพฤติกรรมที่เคยเห็นโดยไม่เข้าใจความหมายที่แท้จริง
2. วิธีจัดการพฤติกรรมก้าวร้าวของลูก
- เข้าใจความต้องการของลูก:
- สังเกตสัญญาณว่าลูกอาจหิว ง่วง หรือไม่สบายตัว และตอบสนองอย่างเหมาะสม
- หากลูกกัดหรือดึงผมเพราะฟันขึ้น ให้ของเล่นสำหรับกัดเพื่อช่วยบรรเทาอาการ
- ตั้งขอบเขตอย่างนุ่มนวล:
- เมื่อเกิดพฤติกรรม เช่น การตีหรือกัด ให้พูดด้วยน้ำเสียงสงบ เช่น “ไม่ตี” หรือ “แม่เจ็บนะ”
- สอนคำง่าย ๆ เช่น “เบา ๆ” หรือ “ลูบเบา ๆ” เพื่อแนะนำพฤติกรรมที่เหมาะสม
- เบี่ยงเบนความสนใจ:
- หากลูกแสดงพฤติกรรมก้าวร้าว ให้เบี่ยงเบนความสนใจไปยังของเล่นหรือกิจกรรมที่ปลอดภัย
- ใช้ของเล่นที่ลูกชอบหรือเล่นเกมง่าย ๆ เพื่อเปลี่ยนอารมณ์
- แสดงตัวอย่างที่ดี:
- สอนลูกด้วยการทำให้ดู เช่น การลูบเบา ๆ หรือการใช้คำพูดอ่อนโยน
- หลีกเลี่ยงการตอบสนองด้วยความโกรธหรือการลงโทษที่รุนแรง
- ให้คำชมเมื่อแสดงพฤติกรรมที่ดี:
- ชมเชยลูกเมื่อเขาแสดงพฤติกรรมที่เหมาะสม เช่น “เก่งมากที่ลูบเบา ๆ”
- การเสริมแรงทางบวกช่วยกระตุ้นให้ลูกอยากทำพฤติกรรมที่ดีซ้ำ
3. กิจกรรมที่ช่วยลดพฤติกรรมก้าวร้าว
- การเล่นที่ปลอดภัย: ให้ลูกเล่นกับของเล่นที่ช่วยระบายความเครียด เช่น ลูกบอลนุ่ม ๆ หรือของเล่นกัด
- การอ่านนิทาน: อ่านนิทานที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับการแบ่งปันหรือการแสดงความรัก
- การเคลื่อนไหว: ให้ลูกได้เคลื่อนไหวร่างกาย เช่น การคลานหรือการเล่นโยนลูกบอล เพื่อช่วยลดพลังงานส่วนเกิน
4. สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง
- อย่าตอบสนองด้วยความรุนแรง: เช่น การตีตอบหรือการใช้คำพูดรุนแรง เพราะอาจทำให้ลูกเลียนแบบพฤติกรรมเหล่านั้น
- อย่ามองข้ามพฤติกรรม: แม้พฤติกรรมจะดูเล็กน้อย แต่การเพิกเฉยอาจทำให้ลูกเข้าใจว่าสิ่งนั้นเป็นที่ยอมรับ
- อย่ากดดันลูกมากเกินไป: การคาดหวังให้ลูกเข้าใจทันทีอาจทำให้เขารู้สึกกดดัน
5. การสอนทักษะการจัดการอารมณ์
- ช่วยลูกแสดงอารมณ์อย่างเหมาะสม: หากลูกโกรธ ให้พูดว่า “ลูกโกรธใช่ไหม? บอกแม่ได้นะ”
- สอนคำพูดง่าย ๆ: เช่น “หนูไม่ชอบ” หรือ “หยุด” เพื่อให้ลูกใช้สื่อสารแทนการตีหรือกัด
- ใช้กิจกรรมช่วยสงบใจ: เช่น การนวดเบา ๆ หรือการเล่นดนตรีผ่อนคลาย
6. เมื่อควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ
- หากพฤติกรรมก้าวร้าวของลูกรุนแรงหรือเกิดขึ้นบ่อยครั้งจนส่งผลต่อความสัมพันธ์ในครอบครัว
- หากลูกไม่ตอบสนองต่อการสอนหรือแสดงอาการอื่น ๆ เช่น ซึมเศร้า หรือแสดงความวิตกกังวลมากเกินไป
- หากพ่อแม่รู้สึกเครียดหรือไม่สามารถจัดการพฤติกรรมของลูกได้
สรุป
พฤติกรรมก้าวร้าวในวัย 6-12 เดือนเป็นส่วนหนึ่งของพัฒนาการที่ลูกพยายามเรียนรู้วิธีสื่อสารและสำรวจโลก การตอบสนองอย่างสงบ การแนะนำพฤติกรรมที่เหมาะสม และการเสริมแรงทางบวกช่วยให้ลูกเรียนรู้การจัดการอารมณ์และพฤติกรรมได้อย่างเหมาะสม หากปัญหายังคงมีอยู่ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อคำแนะนำเพิ่มเติม