37
การสนับสนุนพัฒนาการด้านการแสดงออกทางอารมณ์ของลูกวัย 6-12 เดือน
บทนำ
ในช่วงวัย 6-12 เดือน ลูกเริ่มแสดงอารมณ์อย่างหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการยิ้ม หัวเราะ ร้องไห้ หรือแสดงความหงุดหงิด การสนับสนุนให้ลูกเรียนรู้และแสดงออกทางอารมณ์ในทางที่เหมาะสมจะช่วยให้เขาพัฒนาทักษะทางสังคม ความเข้าใจอารมณ์ตนเอง และการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในอนาคต
เนื้อหา
1. ลักษณะพัฒนาการด้านการแสดงออกทางอารมณ์ในวัยนี้
- 6-7 เดือน: ลูกเริ่มแสดงอารมณ์ชัดเจน เช่น ยิ้ม หัวเราะ หรือร้องไห้เพื่อตอบสนองต่อสถานการณ์
- 8-9 เดือน: ลูกแสดงความวิตกกังวลเมื่อต้องแยกจากพ่อแม่ (Separation Anxiety)
- 10-12 เดือน: ลูกเริ่มเลียนแบบการแสดงอารมณ์ของพ่อแม่ เช่น การยิ้มตอบหรือทำหน้าบึ้ง
2. วิธีสนับสนุนการแสดงออกทางอารมณ์ของลูก
- ตอบสนองต่ออารมณ์ของลูก:
- หากลูกยิ้ม ให้ตอบกลับด้วยรอยยิ้มและคำพูดที่อบอุ่น
- หากลูกแสดงความกลัวหรือร้องไห้ ให้ปลอบโยนด้วยน้ำเสียงอ่อนโยนและการกอด
- ช่วยลูกเข้าใจอารมณ์:
- บอกชื่ออารมณ์ของลูก เช่น “ลูกกำลังเสียใจใช่ไหม?”
- ชี้ให้ลูกเห็นอารมณ์ในตัวละครในนิทานหรือภาพ เช่น “เด็กคนนี้ดูดีใจนะ”
- สร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย:
- ให้ลูกรู้สึกว่าเขาสามารถแสดงอารมณ์ได้อย่างอิสระ
- หลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่ทำให้ลูกกลัวหรือวิตกกังวลเกินไป
- กระตุ้นอารมณ์เชิงบวก:
- เล่นเกมที่ลูกชอบ เช่น จ๊ะเอ๋ หรือการทำหน้าตลก
- ใช้คำพูดเชิงบวกและการชมเชยเมื่อเห็นลูกพยายามทำสิ่งใหม่
- เป็นตัวอย่างที่ดีในเรื่องการจัดการอารมณ์:
- แสดงวิธีการจัดการอารมณ์ที่เหมาะสม เช่น การสงบสติอารมณ์เมื่อเจอปัญหา
- หลีกเลี่ยงการแสดงอารมณ์เชิงลบต่อหน้าลูก เช่น การโกรธหรือเสียงดัง
3. กิจกรรมที่ช่วยพัฒนาการแสดงออกทางอารมณ์
- การเล่นเลียนแบบ: ทำท่าทางหรือเสียงแล้วให้ลูกเลียนแบบ เช่น การปรบมือหรือทำเสียงหัวเราะ
- การอ่านนิทาน: ใช้หนังสือที่มีภาพตัวละครแสดงอารมณ์ เช่น ยิ้ม ร้องไห้ หรือโกรธ
- การเล่นบทบาทสมมติ: ใช้ตุ๊กตาหรือของเล่นเพื่อแสดงสถานการณ์ต่าง ๆ และให้อารมณ์
4. สิ่งที่พ่อแม่ควรทำเพื่อสนับสนุน
- ให้ความรักและความมั่นคง: การกอด พูดคุย และเล่นกับลูกช่วยสร้างความไว้วางใจ
- แสดงความเข้าใจ: รับฟังและตอบสนองต่ออารมณ์ของลูกด้วยความเข้าใจ
- ใช้คำพูดที่ส่งเสริมการเรียนรู้: อธิบายสิ่งที่ลูกรู้สึกและสิ่งที่เขากำลังเผชิญ
5. สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง
- อย่ามองข้ามอารมณ์ของลูก: การไม่ตอบสนองต่ออารมณ์ของลูกอาจทำให้เขารู้สึกไม่มั่นคง
- อย่ากดดันให้ลูกเปลี่ยนอารมณ์ทันที: หากลูกเสียใจหรือกลัว ควรให้เวลาและสนับสนุนเขาในการจัดการอารมณ์
- หลีกเลี่ยงการแสดงอารมณ์รุนแรง: การแสดงอารมณ์ที่รุนแรงอาจทำให้ลูกเลียนแบบพฤติกรรมเหล่านั้น
6. ประโยชน์ของการสนับสนุนพัฒนาการด้านการแสดงออกทางอารมณ์
- เสริมสร้างความมั่นใจ: ลูกจะรู้สึกมั่นใจว่าเขาสามารถแสดงอารมณ์ได้โดยไม่ถูกตัดสิน
- พัฒนาความสัมพันธ์ที่ดี: การเข้าใจอารมณ์ของตนเองช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่แข็งแกร่งกับผู้อื่น
- เตรียมพร้อมสำหรับพัฒนาการด้านสังคม: ลูกจะเรียนรู้วิธีการสื่อสารอารมณ์และความรู้สึกในทางที่เหมาะสม
7. เมื่อควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
- หากลูกไม่แสดงอารมณ์หลากหลาย เช่น ไม่ยิ้ม ไม่หัวเราะ หรือไม่ตอบสนองต่อการเล่น
- หากลูกแสดงอารมณ์ก้าวร้าวหรือหงุดหงิดเกินปกติ
- หากลูกไม่แสดงความผูกพันกับพ่อแม่หรือผู้ดูแล
สรุป
การสนับสนุนพัฒนาการด้านการแสดงออกทางอารมณ์ในวัย 6-12 เดือนช่วยให้ลูกเรียนรู้ที่จะเข้าใจและจัดการอารมณ์ของตนเอง พ่อแม่สามารถส่งเสริมพัฒนาการนี้ผ่านการตอบสนอง การเล่น และการสร้างสภาพแวดล้อมที่อบอุ่น หากพบว่าลูกมีปัญหาในการแสดงออกทางอารมณ์ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อคำแนะนำเพิ่มเติม