34
การสนับสนุนพัฒนาการด้านการเลียนแบบพฤติกรรมในลูกวัย 6-12 เดือน
บทนำ
การเลียนแบบเป็นหนึ่งในกระบวนการเรียนรู้ที่สำคัญสำหรับลูกวัย 6-12 เดือน ลูกในวัยนี้เริ่มสังเกตพฤติกรรมของพ่อแม่และคนรอบข้าง และพยายามเลียนแบบพฤติกรรมเหล่านั้น เช่น การปรบมือ การโบกมือ หรือการแสดงสีหน้า การสนับสนุนการเลียนแบบช่วยกระตุ้นพัฒนาการด้านการเรียนรู้ ภาษา และการเข้าสังคมของลูก
เนื้อหา
1. พัฒนาการด้านการเลียนแบบในวัยนี้
- 6-7 เดือน: ลูกเริ่มเลียนแบบการเคลื่อนไหวง่าย ๆ เช่น การยิ้มหรือการหัวเราะ
- 8-9 เดือน: ลูกพยายามเลียนแบบเสียง เช่น การเปล่งเสียงพยางค์ซ้ำ ๆ
- 10-12 เดือน: ลูกเลียนแบบพฤติกรรมที่ซับซ้อนขึ้น เช่น การปรบมือ การโบกมือ หรือการแสดงอารมณ์ผ่านสีหน้า
2. วิธีสนับสนุนพัฒนาการด้านการเลียนแบบ
- ทำท่าทางง่าย ๆ ให้ลูกเลียนแบบ:
- ทำท่าทางง่าย ๆ เช่น การยิ้ม การปรบมือ หรือการโบกมือ แล้วกระตุ้นให้ลูกทำตาม
- ใช้เสียงประกอบ เช่น “ปรบมือสิลูก ปรบมือ!”
- เลียนแบบพฤติกรรมของลูก:
- หากลูกส่งเสียงหรือทำท่าทาง ให้พ่อแม่เลียนแบบพฤติกรรมเหล่านั้นเพื่อกระตุ้นการโต้ตอบ
- การเลียนแบบช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดและกระตุ้นให้ลูกทดลองทำสิ่งใหม่
- ใช้ของเล่นหรือสิ่งของประกอบ:
- ใช้ของเล่นที่กระตุ้นการเลียนแบบ เช่น การเคาะของเล่น การกลิ้งลูกบอล หรือการหมุนสิ่งของ
- แสดงให้ลูกเห็นวิธีการเล่นของเล่น แล้วให้ลูกลองทำตาม
- พูดคำง่าย ๆ และกระตุ้นให้ลูกเลียนแบบเสียง:
- พูดคำง่าย ๆ เช่น “มา” หรือ “บา บา” แล้วกระตุ้นให้ลูกพูดตาม
- ใช้เสียงเลียนแบบสัตว์ เช่น “แมวร้องเมี้ยว” เพื่อกระตุ้นความสนใจ
- สร้างสถานการณ์ในชีวิตประจำวันที่สนับสนุนการเลียนแบบ:
- ชวนลูกมีส่วนร่วมในกิจวัตรประจำวัน เช่น การใช้ช้อนตักอาหาร หรือการหยิบของใส่กล่อง
- แสดงพฤติกรรมที่เป็นตัวอย่างที่ดี เช่น การเก็บของเล่นหรือการล้างมือ
3. กิจกรรมที่ช่วยพัฒนาการเลียนแบบ
- การเล่นเกม: เล่นเกมง่าย ๆ เช่น จ๊ะเอ๋ หรือการทำเสียงเลียนแบบสัตว์
- การร้องเพลง: ใช้เพลงที่มีท่าทางประกอบ เช่น การปรบมือหรือการเต้น
- การใช้หนังสือภาพ: ชี้ไปที่ภาพและทำท่าทางที่เกี่ยวข้อง เช่น การทำเสียงรถหรือการชี้ไปที่สัตว์
4. สิ่งที่พ่อแม่ควรทำเพื่อสนับสนุน
- ใช้คำพูดและท่าทางที่ชัดเจน: ทำให้ลูกเข้าใจง่ายและสามารถเลียนแบบได้
- แสดงความสนใจในสิ่งที่ลูกทำ: ชมเชยเมื่อลูกพยายามเลียนแบบ เช่น “ลูกปรบมือได้แล้ว เก่งมาก!”
- ให้เวลาลูก: ให้ลูกมีเวลาในการสังเกตและเลียนแบบพฤติกรรมโดยไม่เร่งรีบ
5. สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง
- อย่ากดดันลูก: หากลูกยังไม่พร้อมเลียนแบบ ควรให้เวลาและสนับสนุนอย่างเหมาะสม
- อย่าทำพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม: ลูกในวัยนี้มักเลียนแบบพฤติกรรมที่เห็น การเป็นตัวอย่างที่ดีจึงสำคัญ
- อย่าใช้ของเล่นที่ซับซ้อนเกินไป: เลือกของเล่นที่เหมาะกับวัยและพัฒนาการของลูก
6. ประโยชน์ของการพัฒนาทักษะการเลียนแบบ
- เสริมสร้างพัฒนาการทางภาษา: ลูกจะเริ่มเรียนรู้คำศัพท์และการออกเสียง
- กระตุ้นพัฒนาการทางสังคม: การเลียนแบบช่วยให้ลูกเรียนรู้วิธีการสื่อสารและปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้าง
- ส่งเสริมการเรียนรู้: ลูกจะสามารถจดจำและนำสิ่งที่เลียนแบบไปใช้ในสถานการณ์ใหม่
7. เมื่อควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
- หากลูกไม่พยายามเลียนแบบพฤติกรรมหรือเสียงเมื่ออายุครบ 9 เดือน
- หากลูกไม่ตอบสนองต่อพฤติกรรมที่พ่อแม่ทำให้ดู เช่น การยิ้ม การปรบมือ หรือการพูด
- หากลูกไม่มีพัฒนาการที่เหมาะสมตามวัย เช่น ไม่แสดงความสนใจต่อสิ่งรอบตัว
สรุป
การสนับสนุนพัฒนาการด้านการเลียนแบบในลูกวัย 6-12 เดือนช่วยกระตุ้นการเรียนรู้ ภาษา และการเข้าสังคม พ่อแม่สามารถส่งเสริมผ่านการเล่น การใช้ท่าทางและคำพูดที่เหมาะสม และการสร้างสถานการณ์ในชีวิตประจำวันที่เอื้อต่อการเลียนแบบ หากพบว่าลูกมีปัญหาในการเลียนแบบ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อคำแนะนำเพิ่มเติม