26
พัฒนาการการเรียนรู้ของเด็กในช่วงวัย 9-12 เดือน
บทนำ
ช่วงวัย 9-12 เดือนเป็นระยะที่เด็กน้อยเริ่มแสดงความอยากรู้อยากเห็นและความสามารถในการเรียนรู้ที่ซับซ้อนมากขึ้น ลูกน้อยเริ่มเข้าใจคำศัพท์พื้นฐาน สามารถปฏิบัติตามคำสั่งง่ายๆ และมีพฤติกรรมที่แสดงถึงการเรียนรู้ผ่านการเลียนแบบ การสำรวจสิ่งรอบตัวในช่วงวัยนี้ช่วยเสริมสร้างพัฒนาการทางสมองและการสื่อสาร บทความนี้จะอธิบายถึงพัฒนาการด้านการเรียนรู้ในวัย 9-12 เดือน พร้อมแนวทางในการสนับสนุนการเติบโตของลูกในช่วงเวลาสำคัญนี้
เนื้อหา
1. พัฒนาการด้านการเรียนรู้
- การสำรวจและทดลอง:
- เด็กเริ่มเข้าใจว่าการกระทำส่งผล เช่น การกดปุ่มแล้วเกิดเสียง หรือการเปิด-ปิดฝา
- ใช้มือและนิ้วในการสำรวจสิ่งของ เช่น การหมุน ดึง หรือกด
- การจดจำและเชื่อมโยง:
- ลูกเริ่มจดจำใบหน้าคนคุ้นเคย สิ่งของ หรือกิจวัตรประจำวัน เช่น จำได้ว่าเสียงกุญแจหมายถึงแม่กำลังจะออกไปข้างนอก
- เชื่อมโยงคำศัพท์กับวัตถุหรือการกระทำ เช่น “นม” กับการดื่มนม
- การเลียนแบบ:
- ลูกพยายามเลียนแบบการกระทำของผู้ใหญ่ เช่น การปรบมือ การพูดคำง่ายๆ หรือการใช้ช้อน
- เรียนรู้พฤติกรรมจากคนรอบข้าง เช่น การโบกมือบ๊ายบาย
2. การพัฒนาด้านการสื่อสาร
- การพูดคำศัพท์พื้นฐาน:
- ลูกเริ่มพูดคำที่มีความหมาย เช่น “แม่” “ป๊ะ” หรือ “ไป”
- ส่งเสียงพยางค์ซ้ำๆ เช่น “บา-บา” หรือ “มามา”
- การเข้าใจคำสั่งง่ายๆ:
- ลูกสามารถปฏิบัติตามคำสั่งง่ายๆ เช่น “มา” “หยิบ” หรือ “เอามาให้แม่”
- หันไปมองหรือแสดงท่าทางตอบสนองเมื่อได้ยินชื่อของตัวเอง
- การแสดงความต้องการ:
- ใช้การชี้ ส่งเสียง หรือยื่นสิ่งของเพื่อแสดงความต้องการ
3. การพัฒนาด้านอารมณ์และสังคม
- การสร้างปฏิสัมพันธ์:
- ลูกเริ่มสนใจการเล่นที่มีปฏิสัมพันธ์ เช่น การส่งของเล่นให้พ่อแม่
- แสดงความรักหรือความผูกพัน เช่น การกอด หรือการคลานเข้าหา
- การแสดงอารมณ์:
- ลูกแสดงอารมณ์หลากหลาย เช่น ยิ้มเมื่อพอใจ ร้องไห้เมื่อไม่ได้สิ่งที่ต้องการ
- เริ่มแสดงอาการเขินอายเมื่อเจอคนแปลกหน้า
4. วิธีสนับสนุนพัฒนาการการเรียนรู้ของลูกในวัย 9-12 เดือน
- กระตุ้นการสำรวจ:
- ใช้ของเล่นที่มีฟังก์ชัน เช่น ปุ่มกด ชิ้นส่วนหมุน หรือเสียงเพลง เพื่อกระตุ้นการทดลองและการเรียนรู้
- จัดพื้นที่ปลอดภัยให้ลูกได้คลานและสำรวจ
- ส่งเสริมการสื่อสาร:
- พูดคุยกับลูกบ่อยๆ พร้อมชี้สิ่งของและพูดคำศัพท์ง่ายๆ
- ตอบสนองทันทีเมื่อเห็นลูกพยายามพูดหรือแสดงท่าทาง
- สร้างปฏิสัมพันธ์:
- เล่นเกมที่สร้างการโต้ตอบ เช่น “จ๊ะเอ๋” หรือการโยนลูกบอล
- สนับสนุนการเลียนแบบพฤติกรรมที่เหมาะสม เช่น การปรบมือ หรือการโบกมือ
- เสริมสร้างการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมประจำวัน:
- ให้ลูกช่วยกิจกรรมง่ายๆ เช่น การหยิบผ้าอ้อม หรือการยกของเล่นใส่กล่อง
5. ตัวอย่างกิจกรรมที่เหมาะสมในช่วงวัย 9-12 เดือน
- การเล่นซ่อนหา:
ซ่อนของเล่นใต้ผ้าหรือในกล่องแล้วให้ลูกพยายามหาของ - การอ่านหนังสือภาพ:
อ่านนิทานที่มีคำศัพท์ง่ายๆ และภาพสีสันสดใส - การเล่นเลียนแบบ:
เล่นกิจกรรมที่ให้ลูกเลียนแบบ เช่น การทำอาหารสมมติ หรือการล้างมือ - การเล่นของเล่นเสริมพัฒนาการ:
ใช้บล็อก ตัวต่อ หรือของเล่นที่มีชิ้นส่วนเคลื่อนไหว
6. ข้อควรระวัง
- ความปลอดภัยของพื้นที่:
- ตรวจสอบพื้นที่ให้ปลอดภัยจากวัตถุอันตราย เช่น ของมีคม หรือของชิ้นเล็ก
- การเลือกของเล่น:
- เลือกของเล่นที่เหมาะกับวัยและปลอดภัยสำหรับเด็ก
- การตอบสนอง:
- อย่าละเลยความพยายามของลูกในการพูดหรือแสดงออก เพื่อกระตุ้นความมั่นใจ
สรุป
ในช่วงวัย 9-12 เดือน ลูกน้อยเริ่มสำรวจโลกและเรียนรู้ผ่านการกระทำ การเลียนแบบ และการสื่อสาร การสนับสนุนพัฒนาการของลูกด้วยการเล่น การพูดคุย และการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยช่วยกระตุ้นการเรียนรู้และเสริมสร้างความมั่นใจ พ่อแม่ควรใส่ใจและตอบสนองต่อความต้องการและพฤติกรรมของลูก เพื่อให้ลูกเติบโตอย่างมั่นคงและมีความสุข